Het UierGezondheidsAanpak (UGA)-team van de Gezondheidsdienst voor Dieren heeft de afgelopen tijd meer vragen gekregen over afvallende spenen bij vaarzen. Er zijn verschillende risicofactoren voor dit speenprobleem.
De aandoening doet zich voornamelijk voor in de winter en het vroege voorjaar, en vrijwel uitsluitend in de periode kort na afkalven. Ongeveer de helft van de aangetaste dieren wordt geruimd vanwege mastitis, moeilijk melken of geheel afvallen van de speen.
Zucht in de uier kan hiervan een oorzaak zijn, in combinatie met bloedcirculatieproblemen. Hierbij sterft de uierhuid of speenhuid af. Dit begint met een blauwe verkleuring van de huid van de speen, wat snel kan overgaan in een grote blaar. De blaar barst en de wond geneest niet. Binnen dagen of weken wordt de speen droog en hard, de huid wordt donker en de speen valt af na vijf tot zes weken. Meestal betreft het één speen.
Ook kan de aandoening beginnen met vochtophoping en verdikking van de bovenliggende huid, waarna het zich verder verspreidt over de speen of een deel van de uierhuid. De huid wordt dik en sterft af. De plek breidt zich uit naar de binnenkant van de speen en wordt uiteindelijk een open wond over de hele speen heen.
Als de speen is aangetast kan dit het dier dusdanig irriteren dat het de speen eraf probeert te likken met de geraspte tong. Dat kan zelfs zo ver gaan dat de speen er helemaal afvalt.
Risicofactoren
Een te negatieve kation-anionverhouding van het voer, een te eiwitrijk productierantsoen en te weinig beweging maken vaarzen vatbaarder voor vocht in de uier en daarmee voor speenproblemen. Maar ook het bedrijfsmanagement, de huisvesting, de koude wintermaanden en de voeding kunnen risicofactoren zijn. Spenen met kloven en zwelling zijn gevoeliger. Een verzorgend dipmiddel kan bijdragen aan de preventie, aldus de GD.
Foto: Pixabay
