Koeien zijn kuddedieren en houd je dus het best in het koppel. Maar soms zijn er redenen om ze toch te separeren, bijvoorbeeld rond het afkalven, als ze ziek of zwak zijn of om ze te behandelen. De transitie- of zorgkoeien hebben in de separatieruimte vooral extra comfort nodig voor het liggen en meer bodemgrip, en korte afstanden tot water, voer en de melkstal.
Ruw geschat heeft een vijfde tot een kwart van de melkveebedrijven de separatieruimtes uitstekend voor elkaar. Maar er een even groot deel waar de separatieruimtes te klein, te glad, te onhygiënisch of te veel afgezonderd zijn.
Stress door afzondering
Te veel afzondering van het koppel is stressvol voor koeien. De mate van stress kan worden verminderd door ervoor te zorgen dat oogcontact met de groep waaruit de zorgkoe komt mogelijk blijft.
Een te hoge bezetting of vaak in- en uitvoegen van separatiedieren in de separatieruimte, veroorzaakt ook stress. Stress vertraagt het afkalven en het herstel van ziekte.
Hok drooghouden
Nederlandse melkveehouders kiezen vooral voor strohokken als separatieruimtes. Voor een droog, hygienisch hok geldt als vuistregel voor een bijstrooien van stro: 1 kg/m2/dag en bij de eerste keer instrooien het dubbele. In hokken met kalfkoeien komt een dikkere strolaag om uitglijden op de onderliggende vloer te voorkomen. Voor het drooghouden van het strohok is ook een goede ventilatie essentieel; die zorgt ook voor het weghouden van vliegen en hittestress.
Zand of matras
In plaats van stro kan in ruimtes voor zorgkoeien ook gekozen voor bijvoorbeeld zand: dat is het meest gekozen alternatief. Zand is goedkoop en biedt veel grip en ligcomfort, maar het wordt ook gemakkelijk nat en is lastig weer droog te maken.
De High Welfare Floor is een nieuwe matrasachtige vloer waar de urine doorheen loopt en afgevoerd wordt. De mest kan er met een robot of handmatig afgeschept worden. De ervaringen met het systeem in de praktijk zijn nog niet getoetst aan de tand des tijds.
Het hele artikel ‘Separatie vraagt om speciale aandacht’ van Marjan Leneman staat in vakblad Veehouder en Veehouder van januari 2016.
Foto: Twan Wiermans
