Het is warm en dat blijft het nog een tijdje. Het KNMI spreekt van aanhoudende hitte en verwacht de komende dagen landinwaarts maxima tussen 30 en 35 graden. De Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) geeft tips om hittestress bij koeien, paarden, varkens, pluimvee en schapen en geiten te voorkomen.
Koeien
Voor koeien is het goed om een ‘siëstabeweiding’ te overwegen, aldus de GD. Door de koeien naar binnen te halen op het heetste deel van de dag voorkom je de grootste problemen met hittestress. Is het de hele dag extreem warm, dan is een schema van ’s nachts weiden en overdag binnen een optie.
Bij hitte is het verstandig de koeien actief te gaan koelen. Dat kan door lucht op de dieren te blazen in de ligboxen, bij het voerhek, en denk ook aan de wachtruimte en droge koeien. Houd de koeien bij temperaturen boven de 26 graden Celsius koeler door ze goed nat te maken en te koelen met ventilatoren, zo adviseert de GD. Denk er wel aan de uier droog te houden vanwege de hygiëne.
Volgens de GD is het ook goed om er rekening mee te houden dat de koeien met warm weer minder ruwvoer vreten. Als ze daarnaast ook vaker blijven staan om te koelen en minder herkauwen omdat ze sneller ademen door de hitte, kan er pensverzuring optreden. Om dit te voorkomen kan in overleg met de voerleverancier alvast een buffer worden bijgevoerd om de zuurgraad in de pens op peil te houden. Is de zuurgraad niet op orde, dan kan dit ook risico’s geven op kreupelheid.
Koeien moeten bij extreem warm weer vanzelfsprekend veel en schoon water kunnen drinken. Maar vergeet ook de kalveren niet, geef ze tussen de melk door extra water. Kalveren hebben veel baat bij extra water, maar meng het water niet door de melk: dat veroorzaakt stremmingsproblemen en dus diarree.
Meer tips koeien
Paarden
Onder normale omstandigheden zweet een paard al snel vijftien liter per dag. Daarom is het belangrijk dat er altijd voldoende drinkwater beschikbaar is en dat het paard bij warm weer de gelegenheid heeft om in de schaduw te staan. Staat een paard binnen, dan dient het verschil tussen de binnen- en buitentemperatuur niet meer dan 5 graden te zijn. Ook is het van belang om zo veel mogelijk te ventileren.
Meer tips paarden
Varkens
De belangrijkste risicogroep voor hittestress zijn kraamzeugen en zware vleesvarkens. Om grote problemen te voorkomen is een goed stalklimaat cruciaal.
Ten eerste is het belangrijk dat een stal goed geïsoleerd is. Aanvoer van gekoelde lucht is uiteraard gunstig voor de staltemperatuur. Houd in de kraamstal vooral rekening met het biggennest. Hoge temperaturen van het biggennest zijn voor de kraamstalzeugen ongunstig. Probeer de nesten daarom zo veel mogelijk af te dichten, zodat de biggen een warm nest hebben en de zeug een koelere omgeving heeft.
Water is erg belangrijk voor het afkoelen van de varkens. Koel drinkwater is van groot belang in warme perioden. Controleer ook het debiet van de drinknippels. Water kan verder gebruikt worden voor het maken van koele plekken door de betonnen vloer nat te sproeien.
Meer tips varkens
Pluimvee
Kippen hebben geen zweetklieren en raken hun lichaamswarmte kwijt via uitgeademde lucht, wanneer de omgeving warm en vochtig is kost dit dus meer tijd en moeite. Door een te hoge staltemperatuur vermindert de voeropname. Echte hittestress kan leiden tot een afwijkende zuurgraad in het bloed, extra uitscheiding van mineralen en een afwijkende activiteit van de leverenzymen. Het kan verminderde groei of productie en zelfs sterfte veroorzaken.
De GD adviseert om een voer te verstrekken met een speciale samenstelling (geconcentreerder voer met extra mineralen en vitamine C) en vleeskuikens niet tijdens de warmste periode van de dag te voeren. Eventueel kan het lichtschema aangepast worden om geen lange donkerperiode te hebben gedurende de nacht. Door de dieren regelmatig in de benen te laten komen, kan de warmte er tussenuit. Probeer de binnenkomende lucht naar de dieren toe te sturen. En: verstrek vers drinkwater.
Meer tips pluimvee
Schapen en geiten
Bij warm weer en onvoldoende schaduw gaat de ademfrequentie van schapen en geiten omhoog. Ze drinken meer en hebben een verminderde ruwvoeropname. Dit laatste zorgt voor een verminderde warmteproductie. Een hoge luchtvochtigheid kan hittestress bij warme weersomstandigheden verergeren.
Zorg altijd voor voldoende schoon drinkwater. Geef bij warm weer niet te veel krachtvoer in een keer, omdat door de lagere opname van ruwvoer bij een gelijkblijvende krachtvoergift pensverzuring kan optreden.
Laat schapen en geiten zo veel mogelijk met rust worden gelaten, aldus de GD. Voer geen extra behandelingen uit, transporteer ze niet en vaccineer ze niet. Bij vaccineren gaat de temperatuur van de schapen een beetje omhoog omdat de dieren actief zijn. Daarnaast kan het vaccin een reactie in dieren oproepen waardoor de temperatuur een graad extra kan stijgen; probeer dit te voorkomen.
Meer tips schapen en geiten
Foto: GD
