Het instituut voor landbouw-, visserij- en voedingsonderzoek in Vlaanderen (Ilvo) wijst melkveehouders er in een brochure (pdf) op dat het belangrijk is om zwerfstroom in de melkstal te voorkomen. Zwerfstroom kan zorgen voor veel ongemak bij de koeien.
Een melkinstallatie bevat talloze elektrische apparaten. Bij niet-correcte elektrische verbindingen kunnen metalen onderdelen in de stal, zoals hekken en drinkbakken, onder spanning komen te staan. Als een koe twee onderdelen gelijktijdig aanraakt, bijvoorbeeld een hek en een drinkbak, maar ook als de koe als aarding fungeert (contact tussen hek en de grond), zal er een elektrische stroom door het lichaam van de koe vloeien. Koeien zijn vele malen gevoeliger voor deze zwerfstroom dan de mens.
Oorzaken
De oorzaken van zwerfstroom kunnen zich zowel binnen als buiten de boerderij bevinden. Externe oorzaken kunnen een naburige spoorweg of transformatorstation van een elektriciteitsbedrijf zijn. Op een melkveebedrijf zelf kan de isolatie van de elektrische installatie niet in orde zijn (bijvoorbeeld door vraatschade door ongedierte), de aarding doorgeroest of te veel spanning op een leiding staan.
Nerveus gedrag
Als koeien de volgende gedragingen vertonen, is er volgens het Ilvo een sterke aanwijzing dat er zwerfstroom aanwezig is: nerveus gedrag tijdens het melken; weigering om de melkstal te betreden en die snel verlaten na het melken; vaker urineren/ontlasten; tegenzin om te eten of drinken.
Door deze symptomen kunnen ook andere problemen opduiken, zoals ongelijkmatig of onvolledig uitmelken waardoor het melken langer duurt en de melkproductie daalt. Ook kunnen er vaker mastitis en een verhoogd celgetal ontstaan.
Oplossing
Bij zwerfstroom is de kern van de oplossing om alle geleidende onderdelen met elkaar te verbinden en met de aarding. Bij nieuwbouw is het de verantwoordelijkheid van de stallenbouwer om een goede verbinding te maken met de aarde door een aardingslus aan te leggen.
In bestaande stallen met problemen door zwerfstroom kan allereerst de aardingsweerstand worden gecontroleerd; dit is de weerstand die elektrische stroom ondervindt tussen de elektrische geleiders en de grond. Deze moet laag genoeg zijn om een goede aarding te garanderen.
