De kwaliteit van oppervlaktewater kan sterk wisselen. Als vee oppervlaktewater te drinken krijgt, geeft dat risico’s, zeker bij hogere temperaturen, waarschuwt de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD).
Een sloot met een groene waas duidt op blauwalgen: dit zijn cyanobacteriën. Overgroei met cyanobacteriën zorgt meestal voor een groene (soms rode of gele) film op het water. De uitscheidingsstoffen van deze bacteriën zijn giftig voor koeien. De dieren krijgen zenuwverschijnselen (zwakte, benauwdheid, sterfte) en kunnen lever- en nierschade oplopen. Soms treedt door de leverschade enkele weken later zonnebrand op.
In sloten met veel afgestorven planten of met een dikke laag slib op de bodem (meer dan 20 centimeter), is zwavelvervuiling door rottingsprocessen mogelijk. Water met zwavel ruikt naar rotte eieren en kan bij opname zenuwverschijnselen veroorzaken (ademhalingsproblemen, benauwdheid en sterfte).
Als er dode dieren in het water terechtkomen, is er een risico op botulisme bij de koeien die dat water drinken. Botulisme wordt veroorzaakt door toxinen (gifstoffen) die worden geproduceerd door de bacterie Clostridium botulinum. Koeien die deze toxinen binnenkrijgen, krijgen zenuwverschijnselen (zwakte, verlammingen, sterfte).
Helder, kleurloos en geurloos
Bij gebruik van oppervlaktewater als veedrinkwater is het van groot belang dat het water van goede kwaliteit en smakelijk is. Goed water hoort helder, kleurloos en geurloos te zijn. Bij twijfel over de kwaliteit van het water, kan de dierenarts om advies worden gevraagd. Het water kan worden onderzocht en er kan worden bepaald of het nodig is om leiding- of bronwater te geven.
Onderzoek op salmonella
Oppervlaktewater kan ook besmet raken door verontreiniging met mest, zoals bij weidegang of afspoeling van uitgereden mest. Via met mest verontreinigd veedrinkwater kan rundvee besmet raken met salmonella. Wateronderzoek kan uitwijzen of veedrinkwater salmonella-bacteriën bevat.