Erysipelothrix (Vlekziekte) is een bacterie die doorgaans in de omgeving voorkomt. Ook gezonde dieren kunnen de bacterie bij zich dragen.
Oorzaak mens en dier
Deze gezonde dragers scheiden Erysipelothrix uit via de mest. Besmetting kan bij mens en dier plaatsvinden via huidbeschadigingen of door opname van de bacterie via de mond. Bij mensen is infectie via de huid verreweg het belangrijkste. Mensen raken het meest besmet door contact met dierlijke producten, met name van het varken en van vissen. Omdat de bacterie algemeen voorkomt is besmetting geen uitzondering, maar de infectie slaat niet altijd aan. De infectie is een beroepsziekte die vooral wordt gezien bij slagers en slachthuispersoneel, vissers en personeel van de visverwerkende industrie.
Verschijnselen dier
Varkens zijn veelal acuut ziek, waarbij eerst hoge koorts, eetlustdaling en braken op kunnen treden, later ontstaan de typische baksteenvormige vlekken op de huid. Daarna kan sepsis (bloedvergiftiging) optreden en tevens ademhalingsmoeilijkheden en diarree. Afhankelijk van de bacteriestam zullen de symptomen meer of minder heftig zijn. De symptomen kunnen variëren van nauwelijks verschijnselen tot snelle dood van het dier. Een chronische vorm van de ziekte veroorzaakt gewrichtsontstekingen en soms ontsteking van de hartkleppen.
Bij jonge lammeren van schaap of geit moet bij uitbraken van gewrichtsontsteking ook gedacht worden aan Erysipelothrix als verwekker. Bij kalkoenen veroorzaakt Erysipelothrix een acute sterfte. Bij andere dieren veroorzaakt de bacterie bij uitzondering ziekte, meestal bestaande uit gewrichtsontsteking.
Verschijnselen mens
Wanneer infectie optreedt via de huid begint 1-2 dagen later de wond te jeuken of ontstaat er rondom de wond een branderig gevoel. De huid rondom de wond zwelt op en krijgt een blauwrode kleur. De zwelling is gevoelig als er op gedrukt wordt. De infectie kan zich uitbreiden tot de lokale lymfeknopen, meestal zijn het de de lymfeknopen in de oksels die dan opzwellen. Hierbij kan de patiënt een lichte verhoging krijgen en zich rillerig voelen. Over het algemeen verloopt de ziekte goedaardig, maar de duur van de infectie kan variëren van enkele weken tot wel enkele maanden en in uitzonderlijke gevallen kan een gewrichtsontsteking optreden.
Behandeling en preventie
De vlekziekte-enting is waarschijnlijk de goedkoopste enting bij zeugen. Bij het achterwege laten van de enting is de kans op een uitbraak zeker aanwezig. Het blijven enten is erg belangrijk. Als gevolg van het systematisch enten zijn klinische gevallen van vlekziekte zeldzaam en grote uitbraken zeer zeldzaam. Vaak beperken uitbraken zich tot enkele zeugen en wat biggen. Bij de juiste en tijdige behandeling met antibiotica kan een varken volledig genezen. Vaccinatie is de belangrijkste preventieve maatregel. Heeft u behoefte aan nadere uitleg over Vlekziekte, aarzel dan niet om één van onze dierenartsen te contacteren.
Voorkom een infectie door handschoenen te dragen bij omgang met slachtmateriaal van vissen en varkens. Werk hygiënisch als u omgaat met dieren, bedek huidwonden en maak een opgelopen wond schoon. Preventie van de ziekte bij dieren speelt voornamelijk bij varkens. Deze kunnen gevaccineerd worden. Daarnaast dient in de stal voor een goede hygiëne gezorgd te worden.
Vlekziekte bij de mens wordt behandeld met antibiotica, en een behandeling van de wond en de koorts.
