De grampositieve bacterie Streptococcus uberis is een specifieke mastitisverwekker. De bacterie leeft vooral in de omgeving van de koeien (stro, boxen, mest), maar ook wel op de huid en slijmvliezen van de dieren. Er is verschil tussen stammen van de bacterie voor wat betreft hun ziekmakende vermogen (virulentie).
Oorzaak
De besmetting kan zowel uit de stal als vanaf andere koeien komen. Vooral (vuil) stro in het ligbed kan veel S. uberis bevatten. Tijdens het melken kan directe overdracht van de bacterie plaatsvinden via handen, melkdoeken en de melkmachine.
Verschijnselen
De meeste infecties met S. uberis veroorzaken een klinische mastitis en ontstaan vaak tijdens het opkomen van de uier aan het eind van de droogstand of bij koeien vroeg in lactatie. Dit kan leiden tot harde kwartieren, gebrek aan eetlust, koorts, verlaagde melkproductie en vetgehalte, uitdroging, diarree, sufheid en zelfs sterfte is mogelijk.
De S. uberis-stammen met een meer koegebonden karakter kunnen zich ook innestelen in het uierweefsel en zich afschermen van het afweersysteem van de koe. Deze zijn slecht bereikbaar voor antibiotica en leiden tot chronische, terugkerende uierontstekingen.
Diagnose, behandeling en preventie
Met bacteriologisch onderzoek van melk kan de aanwezigheid van S. uberis worden vastgesteld.
Klinische mastitis door S. uberis moet direct behandeld worden. Vrijwel alle stammen van de bacterie zijn gevoelig voor penicilline. Behandeling tijdens de droogstand geneest meer dan 85 procent van de infecties.
Chronische infecties hebben een slechte genezingskans.
Ventilatie, huisvesting, overbezetting, hygiëne van de afkalfstal en hygiëne van het ligbed zijn belangrijke factoren in relatie tot het ontstaan van S. uberis- mastitis. Voorkom dat koeien gaan liggen in vochtige, vieze plekken in de schaduw van bomen. Bestrijd vliegen en optimaliseer de weerstand van de koe.
Vraag uw dierenarts om advies voor behandeling van S. uberis mastitis op uw bedrijf.
- Streptococcus uberis – Handboek Uiergezondheid
- Richtlijn Antimicrobiële middelen bij het droogzetten van melkkoeien – KNMvD
